Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy fonetyki języka polskiego. Jak należy wymawiać wyrazy z końcówką -nia, np. Hiszpania, Macedonia? Czy dopuszczalna jest wymowa [-ńa], czy trzeba wymawiać [n'ja]?
Dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
Piotr Kowalski

Szanowni Państwo,
chciałam zapytać o niezrozumiałą dla mnie zasadę odmianę imion i nazwisk angielskich zakończonych w pisowni na -y, a w wymowie na -i, typu Eddy, Rocky czy Kennedy. Norma obliguje nas do form Eddy'ego, Rocky'ego i Kennedy'ego, co dla mnie w mowie omija element zmiękczający [edego, rokego, kenedego] – to sygnalizuje nam apostrof. Czy jeśli cały czas wymawiamy to [i], nie lepiej byłoby zapisywać Eddiego, Rockiego, Kennediego?

Szanowni Państwo!

Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak brzmi poprawna wymowa nazwy Machu Picchu. Po internetowej kwerendzie odnoszę wrażenie, że powinniśmy mówić [maczu piczu], jednak często słyszy się [maczu pikczu], więc może nie mam racji? Będę niezmiernie wdzięczna za rzucenie światła na kwestię.

Z wyrazami szacunku

Anna

Poszedł wymawia się poprawnie jako poszet czy poszedł?

Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.

-w rosyjskim deszcz to dożd

-w bułgarskim - dyżd

-w c-s - dożg

W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?

W archiwum poradni znalazłem, że wyraz chrześcijanie w dopełniaczu należy akcentować na trzecią sylabę od końca. Czy mógłbym poprosić o uzasadnienie tego? W żadnym słowniku nie znalazłem informacji na temat akcentu w tym wyrazie.

Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.

Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.

Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski

Jak powinno się wymawiać słowo „fantasy”? Zauważyłem, że wiele osób mówi /'fantazy/ i nie wiem, skąd się wzięła głoska /z/, bo w języku angielskim, z którego pochodzi to słowo, jest tam /s/. Czy jest jakieś uzasadnienie dla wymowy /z/?

Zgodnie z zasadą pisowni [243] (WSO PWN) nazwiska z niemym - t odmieniamy: Diderota, Clouzocie. Ale wśród haseł są:
1. Louis Renault, Jan Jakub Goriot – opcjonalnie ndm,
2. Nagroda Renaudot (a nie Renaudota),
3. François Truffaut – wyłącznie ndm; z błędnym (?) odnośnikiem do zasady [249] – ta dotyczy nieodmienności, ale jedynie nazwisk z niemym -s i niemym -x, jako stanowiących wyjątek od wspomnianej zasady [243].
Bardzo proszę o komentarz.

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.

Z poważaniem

Andrzej M. Sołtan